Σύμφωνα με το Εθνικό Κέντρο Ανοσοποίησης και Αναπνευστικών Παθήσεων (National Centre for Immunization and Respiratory Diseases - NCIRD), ο covid-19 μπορεί να οδηγήσει σε φόβο για τη δική μας υγεία και την υγεία των αγαπημένων μας, σε διαταραχές στον ύπνο και στη διατροφή, σε εκδήλωση κατάθλιψης, σε κατάχρηση ουσιών, αλλά και σε χειροτέρευση άλλων χρόνιων προβλημάτων υγείας.
Φυσικά, δεν αντιδρούν όλοι οι άνθρωποι στον εγκλεισμό με τον ίδιο τρόπο, γι’ αυτό και μπορεί να παρατηρηθούν, ανάλογα με το κάθε άτομο, διαφορετικές συμπεριφορές: άλλοι εμφανίζουν ευερεθιστότητα, άλλοι κλαίνε και στεναχωριούνται, ενώ κάποιοι παρουσιάζουν ανεξήγητους πονοκεφάλους. Τα δε παιδιά και οι έφηβοι μπορεί να επαναφέρουν συμπεριφορές που είχαν ξεπεράσει, όπως για παράδειγμα η νυχτερινή ενούρηση ή και να παρουσιάσουν αντιδραστική συμπεριφορά.
Μελέτη που εκπονήθηκε από την Α’ Ψυχιατρική Κλινική της Ιατρικής Σχολής του ΕΚΠΑ, στο Αιγινήτειο Νοσοκομείο, θεωρεί ως καλές πρακτικές για αντιμετώπιση του εγκλεισμού και τις παρακάτω:
Καθώς η συνεχόμενη ροή –αρνητικών, ως επί το πλείστον– ειδήσεων για την πανδημία μπορεί να αυξήσει το άγχος και τον φόβο ή να λειτουργεί και σαν ψυχοτραυματισμός, το καλύτερο είναι να περιορίσουμε την ενημέρωσή μας σε ένα-δύο μέσα που θα επιλέξουμε. Επιπλέον, καλό είναι να ενημερωνόμαστε μεν ανά τακτά χρονικά διαστήματα μέσα στη μέρα, αλλά όλες τις υπόλοιπες ώρες να απέχουμε.
Τα social media μπορούν να μας βοηθήσουν να παραμείνουμε σε επαφή με άλλους ανθρώπους, αλλά κυρίως να μιλήσουμε και να μοιραστούμε τις αγωνίες μας. Αναφορικά με την επιδημία του covid-19, έχει παρατηρηθεί ότι τα social media μας υποστηρίζουν: α) δίνοντάς μας την αίσθηση συντροφικότητας, αλληλοϋποστήριξης και κοινής πορείας στο θέμα της επιδημίας και β) μειώνοντας το στρες μέσα από το χιουμοριστικό περιεχόμενο που συχνά περιέχουν. Το μόνο μειονέκτημα είναι η διασπορά ψευδών ειδήσεων, γι’ αυτό και προτείνεται η χρήση των κοινωνικών δικτύων επιλεκτικά.
Η τεχνολογία μας προσφέρει πολλές δυνατότητες για να επικοινωνούμε με τα αγαπημένα μας πρόσωπα. Ιδιαίτερα μάλιστα οι βιντεοκλήσεις μπορούν να λειτουργήσουν ευεργετικά. Η σημασία που έχει η πρόσωπο-με-πρόσωπο επαφή με τους άλλους ανθρώπους για τη διατήρηση του αισθήματος της σύνδεσης με την κοινωνική μας ομάδα, είναι πολύ μεγάλης σημασίας. Ακόμα, όμως, κι αν δεν υπάρχει αυτή η δυνατότητα, οι τηλεφωνικές κλήσεις, τα γραπτά μηνύματα και οι ομάδες αλληλοστήριξης στα κοινωνικά δίκτυα μπορούν να μας προσφέρουν σημαντική βοήθεια.
Η διατήρηση ενός υγιεινού τρόπου ζωής μπορεί επίσης να λειτουργήσει θετικά στην ψυχολογία μας. Συγκεκριμένα, φροντίζουμε τρεις σημαντικούς τομείς
α) Διατροφή. Παρατεταμένη κατανάλωση έτοιμων, συσκευασμένων τροφών, μεγάλης ποσότητας ζάχαρης και καφεΐνης, καθώς και τροφών με υψηλή θερμιδική και χαμηλή θρεπτική αξία, όπως για παράδειγμα έτοιμο φαγητό που παραδίδεται στο σπίτι, δεν βοηθούν την ψυχική μας υγεία. Η υιοθέτηση της μεσογειακής διατροφής μπορεί να λειτουργήσει ως “φάρμακο” για τον οργανισμό.
β) Άσκηση. Μειώνει τα επίπεδα του στρες και δημιουργεί ένα αίσθημα ευεξίας στο άτομο. Η άσκηση στον περιορισμό μπορεί να είναι από ένα αυτοσχέδιο πρόγραμμα γυμναστικής, μέχρι βάδισμα και διατάσεις. Μπορούμε να συμβουλευτούμε το Διαδίκτυο για ασκήσεις γυμναστικής στο σπίτι.
γ) Ύπνος. Συμβάλλει σημαντικά στην καλή ψυχική και σωματική λειτουργία. Η αξία του σταθερού ωραρίου ύπνου είναι πολύ μεγάλη και ειδικά σε μια κατάσταση εγκλεισμού, στην οποία μπορεί να ανατραπεί εύκολα το πρόγραμμα του ύπνου μας.
Καλό είναι επιχειρήσουμε να οργανώσουμε τη μέρα μας, συμπεριλαμβάνοντας δύο κατηγορίες δραστηριοτήτων:
α) Δραστηριότητες που προσφέρουν ευχαρίστηση, όπως η παρακολούθηση μιας ταινίας/σειράς, η ανάγνωση ενός βιβλίου, το ζεστό μπάνιο η ζωγραφική, οι χειροτεχνίες
β) Δραστηριότητες που προσφέρουν ικανοποίηση, όπως η παρακολούθηση ενός εκπαιδευτικού προγράμματος, η τακτοποίηση του χώρου, η διεκπεραίωση κάποιων υποθέσεων από το τηλέφωνο ή το Διαδίκτυο. Ακόμη, όταν πραγματοποιείται η εργασία από το σπίτι μας βοηθά να συγκεντρωθούμε, να μην κάνουμε αρνητικές σκέψεις και μας δημιουργεί ένα αίσθημα σκοπού και συνέχειας στο μέλλον.
Οι ειδικοί προτείνουν να φτιάξουμε ένα καθημερινό πλάνο και να δημιουργήσουμε μία επαναλαμβανόμενη “ρουτίνα” για τις μέρες της απομόνωσης, γιατί έτσι μας δημιουργείται ένα αίσθημα ασφάλειας και τάξης.
