Άραγε έχετε γνωρίσει ποτέ ένα άτομο που να μιλάει συνεχώς για αρρώστιες και να φοβάται μήπως ο ίδιος πάθει κάτι; Όλοι έχουμε κατά καιρούς ανησυχήσει για κάποιο σύμπτωμά μας, ωστόσο η συνεχής ενασχόληση με γιατρούς και εξετάσεις, για ένα δήθεν σύμπτωμα και μια δήθεν αρρώστια που κανείς γιατρός δεν μπορεί να διαγνώσει, είναι εκείνα που παραπέμπουν σε «κατά φαντασίαν ασθενή».
Στην εποχή του Internet, η υποχονδρίαση έχει λάβει νέες διαστάσεις και τείνει να διογκωθεί. Όταν κάποιος, για κάποιο σύμπτωμά του, αντί να επισκεφθεί τον γιατρό καταλήγει να ψάχνει στο Ίντερνετ, είναι πολύ πιο πιθανό να θεωρήσει ότι από κάτι πάσχει, καθώς ακόμη και ο πιο απλός πόνος μπορεί να βρίσκεται στη λίστα των συμπτωμάτων της πιο δύσκολης ασθένειας. Η νέα αυτή μορφή υποχονδρίασης, έχει επικρατήσει να αναφέρεται ως κυβερνο-χονδρία (cyberchondria).
Η υποχονδρίαση μπορεί να εμφανισθεί μετά από ένα τραυματικό γεγονός, όπως π.χ. τον θάνατο ενός αγαπημένου προσώπου, μια αλλαγή στη ζωή με νέες ευθύνες, όπως ένας γάμος κ.ά. Μπορεί, επίσης, να είναι το αποτέλεσμα έντονου άγχους, κατάθλιψης ή βίωσης κάποιου τραυματικού γεγονότος κατά την παιδική ηλικία, π.χ. σωματική κακοποίηση, παραμέληση κ.λπ. Δεν αποκλείεται, τέλος, η ύπαρξη κάποιου κληρονομικού παράγοντα.
Οι υποχονδριακοί πιστεύουν ή υποπτεύονται ότι πάσχουν από κάποια σοβαρή ή απειλητική για τη ζωή τους ασθένεια. Έτσι, αναζητούν επίμονα ιατρική βοήθεια, καθώς η αγωνία και το άγχος τους εντείνεται συνεχώς. Κι ενώ θα περίμενε κανείς ότι λαμβάνοντας από τους γιατρούς τη διαβεβαίωση ότι δεν υπάρχει κάποιο οργανικό πρόβλημα, τα πράγματα θα ηρεμούσαν, η ανησυχία τους συνεχίζεται ή ακόμη και επιδεινώνεται. Σκέφτονται κάθε φορά τη χειρότερη εκδοχή για το «πρόβλημά» τους. Τότε ξεκινάει μια διαδικασία συνεχούς εναλλαγής ιατρών, όπου το άτομο, στην πραγματικότητα, δεν ψάχνει από τι πάσχει. Aυτό που ψάχνει εναγωνίως είναι έναν γιατρό που θα του επιβεβαιώσει ότι νοσεί.
Ωστόσο, σε αυτό το σημείο, είναι σημαντικό να διευκρινίσουμε πως η ενασχόληση με θέματα υγείας, καθώς και η συνέπεια στο ετήσιο check-up, δεν αποτελούν δείγματα υποχονδρίασης, αλλά πρόκειται για απόλυτα υγιείς συμπεριφορές. Αυτό που διαφοροποιεί μια υγιή κατάσταση από την υποχονδρίαση, είναι η λανθασμένη ερμηνεία των συμπτωμάτων και η ακλόνητη πεποίθηση ότι υπάρχει σίγουρα μια σοβαρή ασθένεια πίσω από αυτά, παρά τις διαβεβαιώσεις των ιατρών.
Η αντιμετώπιση της υποχονδρίασης είναι περίπλοκη και αρκετά δύσκολη, ιδιαίτερα αν η κατάσταση είναι μακροχρόνια. Ο υποχόνδριος δυσκολεύεται να κατανοήσει την πραγματική διάσταση της διαταραχής του, καθώς έχει εμμονή με το οργανικό κομμάτι και παραβλέπει συστηματικά τους ψυχολογικούς παράγοντες. Είναι λοιπόν πολύ σημαντικό ο ασθενής να κατανοήσει το ψυχολογικό υπόβαθρο της ασθένειάς του, για να προχωρήσει στην αντιμετώπισή της. Η ψυχοθεραπεία αποτελεί τον κυριότερο τρόπο αντιμετώπισης της υποχονδριακής διαταραχής.
