Στις μέρες μας όλο και πιο συχνά ακούγεται ο όρος coaching, ως ένα μέσο που μπορεί να μας βοηθήσει να βελτιώσουμε διάφορες πτυχές της ζωής μας. Τι είναι όμως το coaching και πώς προέκυψε; Σε τι διαφέρει από την ψυχοθεραπεία, ποια είδη υπάρχουν και πώς μπορούν να μας βοηθήσουν;
Το coaching (προπόνηση) είναι μια σχετικά νέα τάση, που μέσα από τις πρακτικές που εφαρμόζει, έχει ως στόχο να βοηθήσει τους ανθρώπους να επιτύχουν μια καλύτερη καθημερινότητα, όπως ο καθένας την επιθυμεί. Μέσω της καθοδήγησης, τα άτομα βρίσκουν τον τρόπο να εξελιχθούν και να αναδείξουν τα ταλέντα και τις δυνατότητές τους, να επιτύχουν τους προσωπικούς και επαγγελματικούς τους στόχους ενώ μπορεί να βοηθήσει και επιχειρήσεις που θέλουν να ενισχύσουν το προφίλ και το δυναμικό τους για την καλύτερη λειτουργία και επίτευξη των στόχων τους.
Η τάση αυτή ξεκίνησε από την Αμερική, και πιο συγκεκριμένα από την Καλιφόρνια, στις αρχές της δεκαετίας του ’80. Γεννήθηκε μέσα από διαφορετικούς κλάδους, όπως της ψυχοθεραπείας και συμβουλευτικής, των συμβούλων επιχειρήσεων, της εκπαίδευσης και τα τελευταία χρόνια της θετικής ψυχολογίας και της νευροεπιστήμης.
Υπάρχουν διάφορα είδη coaching που έχουν δημιουργηθεί με βάση τα χαρακτηριστικά και τις επιδιώξεις του κάθε ενδιαφερόμενου, όπως τα: Life Coaching, Business Coaching, Executive Coaching, Wellness Coaching, Spiritual Coaching κ.ά., καθώς και διάφορες σχολές, μεθοδολογίες και πιστοποιημένα εκπαιδευτικά προγράμματα coaching (πλέον και στην Ελλάδα).
Πώς λειτουργεί;
Σύμφωνα με τον επίσημο ορισμό του International Coaching Federation (Διεθνούς Ομοσπονδίας Coaching), το coaching είναι «ο συνεταιρισμός με τον ενδιαφερόμενο πελάτη μέσω μιας δημιουργικής διαδικασίας, που αποτελεί πρόκληση για τη σκέψη του και τον εμπνέει να μεγιστοποιήσει το προσωπικό και επαγγελματικό του δυναμικό». Στα πλαίσια αυτής της διεργασίας, ο coach (προπονητής) ενθαρρύνει τον ενδιαφερόμενο να επικεντρώσει την προσοχή του στο παρόν και στο μέλλον και να θέσει στόχους που, βήμα-βήμα, θα τον οδηγήσουν πιο κοντά στην πραγματοποίηση του σκοπού του -και κατ’ επέκταση των ονείρων και επιθυμιών του.
Πιο συγκεκριμένα, ο coach, σε αλληλεπίδραση με τον ενδιαφερόμενο, επιχειρούν να εστιάσουν όχι στο πρόβλημα αλλά στην επίλυσή του. Ο ενδιαφερόμενος δεν ασχολείται με το γιατί δεν μπορεί να δει το ποτήρι μισογεμάτο και όχι μισοάδειο, αλλά αποσαφηνίζει μέσω των κατευθυντήριων ερωτήσεων του coach, ποιες κινήσεις χρειάζεται να κάνει στη ζωή του, ώστε να αλλάξει οπτική και να διαπιστώσει ότι το ποτήρι είναι ήδη γεμάτο.
Μόλις ενστερνιστεί αυτήν την εικόνα, την αντιληφθεί επί της ουσίας και την εκφράσει ως ένα ρεαλιστικό στόχο, ενεργοποιείται από τα θετικά συναισθήματα που βιώνει και καθορίζει, με την βοήθεια του coach, εκείνες τις κινήσεις που χρειάζεται να κάνει για να πετύχει τον στόχο του. Ουσιαστικά, ενθαρρύνεται να αναλάβει δράση, να αλλάξει συμπεριφορές και να επενδύσει σε αυτές τις αλλαγές που ο ίδιος προτείνει. Άλλωστε, το όφελος που θα αποκομίσει κάποιος εξαρτάται από το πόσο αποφασισμένος είναι να αξιοποιήσει τις δικλίδες που θα του προσφέρει το coaching και όχι από τη φύση του προβλήματος ή του στόχου του.
Life coaching (προπόνηση ζωής):
Πολλοί αναφέρονται στον Σωκράτη ως τον πρώτο καταγεγραμμένο coach, που με τη μαιευτική μέθοδο οδηγούσε τους μαθητές στη γνώση, μέσα από το δικό τους μονοπάτι. Οι τεχνικές που στηρίζουν τη μεθοδολογία του life coaching είναι μια σύνθεση προπονητικής (κοινωνιολογία, φιλοσοφία) και ψυχολογικών τεχνικών προσεγγίσεων (π.χ. συμπεριφορισμός, ψυχοθεραπεία).
- Απευθύνεται: Όπως εύστοχα έχει ειπωθεί, το προφίλ όσων ενδιαφέρονται για life coaching είναι το ίδιο με όποιου απλά μπορεί να περάσει από μια πλατεία. Φοιτητές, συνταξιούχοι, εργαζόμενοι, νοικοκυρές, καλλιτέχνες, στελέχη επιχειρήσεων κ.ά., όποιος και αν επιλέξει την βοήθεια ενός coach είναι κάποιος που επιθυμεί να αλλάξει την ζωή του προς το καλύτερο, ανακαλύπτοντας τον πραγματικό του εαυτό και αντιμετωπίζοντας τις προκαταλήψεις και παγιωμένες πεποιθήσεις, που μας έχουν εντυπωθεί από το περιβάλλον μας.
- Τι προσφέρει: «Ξεβολεύει» δημιουργικά τον ενδιαφερόμενο από την οικεία θέση που βρίσκεται (comfort zone) και τον πιθανό αρνητισμό που έχει μέσα του, ενδεχομένως ως κατάλοιπο του παρελθόντος. Τον βοηθάει να ορίσει ποιο δρόμο θα ακολουθήσει και να σχεδιάσει το πλάνο δράσης του σε τομείς, όπως η επικοινωνία, η οικογένεια, οι διαπροσωπικές σχέσεις ή η αποδοτικότητα στον επαγγελματικό τομέα, παραμένοντας προσηλωμένος στους στόχους του. Κυρίως όμως, συμβάλλει στο να κατανοήσει τις πραγματικές του ανάγκες, βάζοντας προτεραιότητες στη ζωή του, να γνωρίσει τις εναλλακτικές που έχει, να θέσει στόχους και να λειτουργήσει εφαρμόζοντας αποτελεσματικές στρατηγικές και πρακτικές.
